Odpowiedzialność cywilna w budownictwie: Prawa i obowiązki stron
Budownictwo to branża wymagająca ogromnej precyzji i dbałości o szczegóły. Niestety, nawet najlepsi fachowcy nie są w stanie zagwarantować bezbłędnego przebiegu każdej budowy, co często prowadzi do problemów związanych z odpowiedzialnością cywilną. W niniejszym artykule omówione zostaną prawa i obowiązki stron, które wynikają z przepisów prawa oraz przede wszystkim z umowy budowlanej.
1. Podstawowe pojęcia związane z odpowiedzialnością cywilną w budownictwie
Przed rozpoczęciem omawiania praw i obowiązków stron budowy warto wcześniej przyjrzeć się podstawowym pojęciom związanym z odpowiedzialnością cywilną. Odpowiedzialność cywilna to zobowiązanie do naprawienia szkody wyrządzonej osobie trzeciej w wyniku niezgodnego z prawem działania. Wyróżniamy tutaj odpowiedzialność deliktową oraz kontraktową. Pierwsza z nich dotyczy przypadków, w których osoba poniosła szkodę w wyniku działania osoby trzeciej, które to działanie było sprzeczne z przepisami prawa. Natomiast odpowiedzialność kontraktowa związana jest z nieumyślnym lub umyślnym naruszeniem umowy przez jedną ze stron.
2. Umowa budowlana – klucz do zrozumienia odpowiedzialności stron
Umowa budowlana to kluczowy dokument dla praw i obowiązków stron w budownictwie. Wspólnie ustalane w umowie warunki dotyczące zakresu realizacji prac, terminów, jakości materiałów oraz wynagrodzenia są podstawą do rozstrzygania problemów związanych z odpowiedzialnością. Warto zwrócić uwagę na klauzule związane z gwarancją wykonania, terminami realizacji oraz opłatami.
– W ramach gwarancji wykonania wykonawca zobowiązany jest do usunięcia wad merytorycznych lub technicznych w terminie określonym w umowie, bez jakiegokolwiek dodatkowego wynagrodzenia.
– W przypadku opóźnień, umowa powinna precyzować okoliczności, w których wynagrodzenie wykonawcy ulega zmniejszeniu.
– Ostatecznie, w świetle przepisów prawa, umowa budowlana musi zawierać informację dotyczącą ciąży hipotecznej na rzecz inwestora. Zagwarantuje to, że inwestor zostanie uznany za właściciela nieruchomości.
3. Prawa i obowiązki wykonawcy
Wykonawca ma szereg obowiązków, które wynikają z umowy budowlanej oraz obowiązujących przepisów prawa. Po pierwsze, zobowiązany jest do przestrzegania norm techniczno-budowlanych oraz projektu budowlanego. Kolejnym obowiązkiem jest wykonywanie prac w należytej staranności oraz zgodnie z wymaganiami inwestora. Właściwe oznaczenie właściciela nieruchomości oraz wykonawcy jest kolejnym obowiązkiem wykonawcy.
4. Prawa i obowiązki inwestora
Inwestor zobowiązany jest do wskazania wykonawcy, który zostanie zatrudniony do wykonania zadania. Ponadto, przed podpisaniem umowy budowlanej, inwestor powinien zbadać renomę i doświadczenie wykonawcy oraz jego potencjał finansowy. Kolejnym obowiązkiem inwestora jest dokumentowanie przebiegu budowy, m.in. poprzez sporządzanie protokołów odbioru robót, w celu ochrony własnych interesów.
– Inwestor ma prawo do udziału w kontroli jakości wykonania inwestycji.
– W przypadku naruszenia przez wykonawcę postanowień umowy, inwestor może skorzystać z gwarancji albo wstrzymać wypłatę wynagrodzenia.
– Inwestorowi przysługuje również obowiązek zapewnienia wykonawcy dostępu do placu budowy oraz wykonanie niezbędnych prac przygotowawczych.
5. Podsumowanie
Odpowiedzialność cywilna w budownictwie jest zagadnieniem skomplikowanym, jednak prawidłowo zdefiniowane prawa i obowiązki stron oraz klarowna umowa budowlana mogą zminimalizować ryzyka związane z wadliwą realizacją prac. Dlatego inwestorzy oraz wykonawcy powinni odpowiednio przygotowywać umowy oraz dokładnie analizować warunki umowy przed jej podpisaniem. Wszystkie dokumenty powinny zawierać wskazówki dotyczące sposobu postępowania w przypadku wystąpienia problemów i wad nie tylko w trakcie realizacji, ale również po zakończeniu prac budowlanych w celu zabezpieczenia interesów obu stron.
